2021’in ilk gönderisi olarak ilginizi çekecek farklı bir konuyu ele almak istedim. Son günlerde abd borsalarında ciddi spekülatif hareketler oluyor. Bazı hisse senetleri inanılmaz değerlere ulaşmış durumda. Olması gereken değerin yaklaşık 300 katına ve daha fazlasına çıkan hisseler var. Bu sefer balinalar değil küçük balıklar etkin rol oynuyor. Küçük yatırımcılar ortalığı toz duman etti. Peki tüm bunlar nasıl oldu ? Gelin inceleyelim ;

Öncelikle bu olayların merkezindeki Gamestop firmasını ele almak lazım. Blockbuster’dan bir sene önce kurulan GameStop, fiziksel mağaza zinciri ile oyun satışı yapan bir firma. Kullanıcıların oyunları dijital şekilde elde etmeye başlamasının yaygınlaşmasıyla birlikte bu firmanın gelirleri ciddi oranda azalmaya başladı. Şirket batma sürecine girdiği için haliyle hisseler de ciddi bir düşüş trendine girmişti.

Bu esnada Reddit’teki r/WallStreetBets topluluğunda bir grup kullanıcı Gamestop hisselerinin kontrolünü ele geçirmek için bir takım çalışmalar başlattı. Pamuk eller cebe tarzında bir kampanyayla sade kullanıcılar bir araya geldi. Öncelikle bilmemiz gereken ekonomik terim ; Borsada shortlamak olarak adlandırılan açığa satma olayı.

Süreç şöyle işliyor ;

Bir hisse senedi var ve fiyatı 10 lira olsun diyelim. Siz bu hisse senedinin değerinin düşeceğini tahmin ediyorsunuz ve bu işten para kazanmak istiyorsunuz. Bunun için gidip o hisse senedini aracı kurumlardan ödünç alıp 10 liradan satıyorsunuz. Daha sonra hisse senedinin fiyatı düştüğü zaman ( diyelim ki 5 liraya düşmüş olsun ) gidip o hisse senedini tekrardan satın alıp ödünç aldığınız aracı kuruma geri veriyorsunuz. Tabii arada da 5 lira kar etmiş oluyorsunuz. Fakat eğer hisse senedi sizin tahmin ettiğiniz gibi düşmez de yükselirse ( diyelim 15 tl olsun ) aracı kuruma ödünç aldığınız hisse senedini geri vermeniz gerekiyor ve bu esnada devasa bir zarara uğruyorsunuz. 10 liraya satmıştınız 15 liraya alıyorsunuz.

Gamestop’un hisselerine göz diken büyük fon yöneticileri gamestop’un hisselerini shortlamaya başlıyorlar. Açıkçası, şirketin batışından para kazanmak istiyorlar. Reddit’teki elemanlar da şirketin batışına engel olmak ve wall street balinalarına ders vermek için gamestop’un hisselerini almaya başladılar. Böylece şirket hisseleri inanılmaz yükselişe geçti. Hisselerin değerleri uçuk rakamlara ulaştı. Bu sayede milyoner olan insanlar var. Yani para akışı zenginden fakire doğru oldu diyebiliriz. İşin ironik yanı ise wallstreetbets forumundaki yatırımcılar robinhood isimli borsa uygulaması üzerinden alımlarını yaptı. Ne yazık ki işler ciddiye binmeye başlayınca (ki burada milyar dolar düzeyinde zararlardan bahsediyoruz) piyasanın ana aktörleri bahsedilen platformlara ciddi baskı yapmaya başladılar. İlk olarak Robinhood uygulaması alım satıma kapattı bazı hisseleri. Ardından wallstreetbets’in discord kanalı kapatıldı ve redditteki forumları gizli hale geldi.

Şöyle bir bakacak olursak ;

Bu yaşananlar için finansal isyanın bir başlangıcı diyebiliriz. Belki bu süreç, kitlesel isyanlara ve küresel finansal sistemin çöküşüne bir adım atılması olabilir. Küresel ölçekte fakirleşmenin ve gelir eşitsizliğinin artmasıyla insanlar bunaldı, Bu tarz olayların genele yayılmasını bekliyorum. Özellikle 2021 yılı bu şekilde insanların daha çok isyan edeceği bir yıl olabilir. Belki sokak hareketlerinden ziyade dijitalleşmenin artmasıyla küçük yatırımcılar borsada aktif olarak rol almaya ve böyle taktiklerle piyasadaki milyar dolarlık fon sahiplerine ders vermeye devam edecekler gözüküyor.

Twitter’da bu yaşananlarla birlikte hayat hikayesini müthiş bir şekilde anlatan bir amerikalıya denk geldim. Bu sayede Abd’deki sınıfsal uçurumu daha iyi anladım diyebilirim.

beni çok etkileyen reddit’teki o hikaye ;

kaynak : the economist, webrazzi, donanımhaber, twitter, financial times, habertürk ve çeşitli haber siteleri